Selecteer de taal

 

 

Zijn gezondheid houdt Theo Raaijmakers, missiepater in Bolivia, gekluisterd in Nederland 
 Zijn gezondheid houdt Theo Raaijmakers, missiepater in Bolivia,
gekluisterd in Nederland. © Rolf Hensel

De afstand tot Bolivia doet pater Theo Raaijmakers uit Moergestel pijn


OOSTERBEEK - Decennialang spande zijn geboortedorp Moergestel zich in voor het missiewerk van pater Theo Raaijmakers. Zijn zwakke gezondheid houdt hem in Nederland, maar de hoop ooit nog eens naar Bolivia terug te keren, heeft hij niet opgegeven: ,,Want daar is mijn thuis."

Tom Tacken 11-10-20, 08:00 Laatste update: 13:34 Bron: BD

Een klop op de deur van Theo Raaijmakers in Oosterbeek, dat 80 kilometer van Moergestel vandaan ligt, maar nog veel verder van Cochabamba in Bolivia is verwijderd.

Lees ook

Fietstocht in Berkel-Enschot en Moergestel brengt 5000 euro op voor goede doel   Fietstocht in Berkel-Enschot en Moergestel brengt
 5000 euro op voor goede doel


Een jonge vrouw die in het Missiehuis Vrijland werkt, komt de schone was neerleggen op een plekje dat nog niet bezet is door boeken, kaarten of snoepjes. ,

Vreselijke term

,Wat een luxe", verzucht de door hevige pijnen geplaagde missiepater in ruste, wat de 69-jarige overigens een 'vreselijke term' vindt.

,,Ik heb nog altijd een beetje hoop terug te keren, want daar is mijn thuis. Hoop is het laatste wat je verliest, zeggen ze ook in Bolivia." Komt er op miraculeuze wijze ooit nog eens een terugreis van, dan gaan de Bolivianen hem vast niet ontvangen als hun missionaris, maar gewoon als 'Theo'.

 

Op de kamer van pater Theo Raaijmakers in Oosterbeek herinneren foto's hem aan zijn mensen 'thuis' in Bolivia
 Op de kamer van pater Theo Raaijmakers in Oosterbeek
herinneren foto's hem aan zijn mensen 'thuis' in Bolivia © Tom Tacken


,,In India heb ik eens samen met een paar andere priesters op één dag zeshonderd mensen gedoopt. Dat doe ik nooit meer, nam ik me dezelfde dag nog voor. Moslim, boeddhist, katholiek: wat maakt het eigenlijk uit?"


Twee kruisen bungelen boven een T-shirt dat hij van een vriendin uit Amerika heeft gekregen. I was social distancing before it was cool, staat erop. Klopt alleen niks van. Theo Raaijmakers heeft zijn leven lang niet anders willen doen dan afstanden tussen mensen verkleinen.

citaat

Moslim, boeddhist, katholiek:
wat maakt het eigenlijk uit?
Theo Raaijmakers

De tien geboden van het Oude Testament had hij daarvoor niet nodig. Drie vuistregels slechts hield hij de kinderen en jongeren in hun sloppenwijk voor: ,,Je moet van mensen houden. Je moet anderen en jezelf kunnen vergeven. En je moet kunnen delen."

 

Toer mee

Al die jaren in den vreemde is de band met zijn geboortedorp overeind gebleven. Kinderen zongen in Moergestel Driekoningenliedjes voor pater Theo. Ook de opbrengst van de jaarlijkse Toer Mee-fietstocht, die de laatste jaren ook in Berkel-Enschot werd verreden, waren voor hem. In Oirschot zag de Stichting Werk Theo Raaijmakers het licht. Pater Theo kon het geld even hard gebruiken als de liefde waarmee dat werd gegeven.

 

In 2016 maakt Theo Raaijmakers de fietstocht van Toer Mee vanachter een kraam op het Sint-Jansplein in Moergestel

 In 2016 maakt Theo Raaijmakers de fietstocht van Toer Mee
vanachter een kraam op het Sint-Jansplein in Moergestel. © Rudolf Robben


Maar nu moet hij elke dag zijn krachten zien te verzamelen in het rusthuis van de paters van Mill-Hill, de van oorsprong Engelse congregatie waar hij als mènneke in Moergestel al voor koos.

Hij had een heeroom die bij Mill-Hill al pater was, vandaar. Via de Rooi Pannen, de middelbare school van de paters Mill-Hill in Tilburg, ging hij naar hun seminarie in Roosendaal.

citaat

Eén mens redden en je leven is geslaagd

Theo Raaijmakers

Een poos geleden woonde hij in Moergestel een reünie van de lagere school bij. 'Gij waart de beste van de klas', zei een oud-klasgenoot tegen hem. 'Zonde dat je er zo weinig mee gedaan hebt.'

 

n het klooster van de paters Mill-Hill in Oosterbeek, bij Arnhem, probeert Theo Raaijmakers weer op krachten te komen

 In het klooster van de paters Mill-Hill in Oosterbeek, bij Arnhem,
probeert Theo Raaijmakers weer op krachten te komen © Tom Tacken


Hij moet er nu nog om glimlachen, maar plaatst tegenover het ideaal van een groot huis en een dikke auto de overtuiging die hij in Bolivia van een Italiaanse medepater leerde: ,,Eén mens redden en je leven is geslaagd."

 Zijn kijk op ontwikkelingswerk is radicaal anders dan het beeld van de missie uit zijn roomse jeugd: ,,Eigenlijk moet je daarnaartoe gaan om zélf iets te leren. Als anderen wat van jou opsteken, is dat mooi meegenomen."

De ribben op zijn zenuwen.

Hij is 15 centimeter kleiner en 45 kilo lichter geworden: ,,Van de pijn." Zijn ruggenwervel en botten hebben hem in de steek gelaten. De ribben prikken op zijn zenuwen.

Pillen en pleisters moeten de pijn verzachten, maar vijf minuten lang een appeltje schillen aan een aanrecht is al een te grote opgave, zoals hij de dagelijkse viering met zijn medepaters ook niet bij kan wonen. Een stapel boeken staat op hem te wachten: ,,Onder het lezen val ik steeds in slaap."

 

 Theo Raaijmakers was in 2011 voor even terug in Moergestel. Hij zamelde geld in voor de zieke jongen Ivan in Bolivia.
 Theo Raaijmakers was in 2011 voor even terug in Moergestel.
Hij zamelde geld in voor de zieke jongen Ivan in Bolivia. © Marie-Thérèse Kierkels / PVE (archief)

 

Toen hij naar Nederland kwam om afscheid van zijn zus te nemen, had hij zijn familie gewaarschuwd: ,,Ik zit wel in een rolstoel." Na de crematie zat een terugkeer er niet in.

Hoe lang is hij hier nu al? ,,Te lang."

Onze Lieve Heer

'Heer, waarom hebt Gij mij verlaten', zal hij vast wel eens mompelen. Maar die suggestie lacht hij eerst weg om daarna zijn eigen vader in herinnering te roepen: ,,Toen hij van de longkanker kwam te sterven, zei hij: 'O, dit stelt niet zo veel voor. Onze Lieve Heer heeft zoveel geleden.'"

Hij is de jongste hier in Oosterbeek. Sommige medepaters helpen nog mee in een parochie, maar de meesten zijn vanuit Afrika of Azië teruggekeerd voor hun pensioen. Tot die categorie weigert Theo Raaijmakers zich te rekenen: ,,Voor mijn gevoel ben ik nog niet gestopt met werken."

Lees verder onder de video

video 

Elke dag heeft hij nog contact met zijn mensen in Bolivia. Het kan gaan om praktisch of persoonlijk advies. Pater Theo stond in Cochabamba, de derde stad van Bolivia, aan het hoofd van een paar tehuizen met een schooltje erbij.

Er zitten kinderen en jongeren op, die veelal door drinkende en lijmsnuivende ouders aan hun lot zijn overgelaten. Een zo'n dronkenlap die dag in dag uit zijn vrouw in elkaar mepte, verkocht hij 'zo'n enorme schop onder z'n kont' dat de man voortaan aan het bibberen sloeg als hij het pad van pater Theo kruiste.


Rebels

Toen hij theologie in Londen studeerde, zeiden ze al hem zo 'rebels' te vinden. Het priesterboordje heeft hij één keer in zijn leven om gehad: ,,Voor een foto."

Een mis waarin pater Theo voorgaat, volgt niet alleen de regels van de liturgie. ,,Ik zie een viering eerder als een dialoog. Wie wil, neemt het woord. In de vrouwengevangenis liet ik de vrouwen ook zelf de liedjes kiezen. Soms moesten ze halverwege op appèl verschijnen om daarna weer gewoon bij mij in die viering verder te gaan met zingen."

Theo Raaijmakers: 'Een priester moet onder de allerarmsten zijn.'

 Theo Raaijmakers: 'Een priester moet onder de allerarmsten zijn.' © Rolf Hensel


Hoe anders ging het eraan toe bij de zusters in hun klooster. ,,Die vroegen me of ik de viering tot een half uur kon beperken. Zoek dan maar een ander, heb ik ze gezegd. Ze hadden voor de tijd ook een klok in de kapel hangen. Vreselijk."

citaat

Een priester moet onder de allerarm­sten zijn, mensen die niet op een uitkering hoeven te rekenen
Theo Raaijmakers

Terwijl pater Theo in Bolivia ervan genoot als zijn kinderen hem op maandag vroegen of ze zondag weer naar de mis mochten komen, schreed de ontkerkelijking in Nederland voort. ,,Ik heb niet de indruk dat ik hier veel gemist heb", lacht hij minzaam. Hij heeft ook nooit het idee gehad om in Nederland pastoraal werk uit te oefenen: ,,Een priester moet onder de allerarmsten zijn, mensen die niet op een uitkering hoeven te rekenen."

 

 

Liever de mis dan de vergadering

Maandag keert de Moergestelse pater Theo Raaijmakers weer terug naar de harde werkelijkheid van Bolivia: lijmsnuivende kinderen en drinkende ouders.

Brabants Dagblad, 20 februari 1999

door Tom Tacken

De glazen voordeur van het parochiecentrum in Moergestel heeft ook dit jaar de laatste dag van carnaval niet overleefd. Het is pater Theo Raaijmakers (47) bij het binnenkomen uiteraard opgevallen, zoals het hem sowieso niet is ontgaan dat ‘rotzooi en geweld’ in zijn moederland meer en meer hun tol eisen.

Maar als hij maandag na twee maanden vakantie weer op het vliegtuig naar Bolivia stapt, heeft hij niet het gevoel Sodom en Gomorra achter zich te laten. ‘Ik wil vooral oog hebben voor het positieve: die twee Alphense jongens die een dronken man van de vriesdood hebben gered bijvoorbeeld. En ik heb me er ook weer eens over verbaasd hoeveel mensen hier betrokken zijn bij ons werk in Bolivia.’


Half miljoen

Gauwgauw becijfert hij met hoeveel geld de Moergestelse gemeenschap in de loop der jaren zijn missiewerk moet hebben ondersteund: ‘Misschien wel een half miljoen.’

Nog toen hij in India werkte, zongen Moergestelse Driekoningen al voor ‘pater Theo’. En sinds achttien jaar laten dorpelingen zich voor zijn werk sponsoren tijdens de Toer Mee fietstocht. Pater Theo Raaijmakers, verbonden aan de Engelse Mill Hill Society, staat in Bolivia aan het hoofd van een schooltje voor straatkinderen en opvanghuizen voor jongeren.

Pater Theo Raaijmakers en een van de kinderen van Bolivia
  Pater Theo Raaijmakers en een van de kinderen van Bolivia © Facebook Theo Raaijmakers

Aanwezig zijn en luisteren: dat is mijn voornaamste taak. Hun geschiedenis is er meestal een van lijmsnuiven en drinkende ouders. ‘Ik heb niks voor je kunnen doen’, zeg ik wel eens als er eentje bij me heeft aangeklopt. ‘Toch wel, want je hebt naar me geluisterd’, krijg ik dan als antwoord.’

Oerkatholiek

Hij heeft Bolivia leren kennen als een ‘oerkatholiek land’: ‘Ze vragen me vaak een vergadering met een heilige mis te combineren. Die mis wil ik wel doen, antwoord ik dan, maar voor de vergadering heb ik daarna geen tijd meer. Ben ik er mooi vanaf.’

Brabant is allang niet meer zo oerkatholiek als in zijn jeugd. ‘Of mensen wel of niet in de kerk komen, lijkt mij ook niet het belangrijkst. Zolang ze maar sámen willen zijn, al is het met de carnaval of op de voetbalclub.’ Op vakantie in Nederland is het de rust van Bolivia die hij, néé de mensen, nog het meest mist.

‘Hier kijken ze al op hun horloge als de bus een minuut te laat is. Daar zou ik niet meer aan kunnen wennen. Als ik in Bolivia vandaag iets niet lukt, dan moet het morgen maar.’


Onversneden Gèssels

Z’n tongval is nog onversneden Gèssels. Hij heeft ook, na vier jaar weer eens terug in Moergestel, met liefde de handen gedrukt van zijn dorpsgenoten uit vroeger jaren. Maar zijn oude dag doorbrengen in Moergestel, nee, zo’n toekomst kan pater Theo zich niet meer voorstellen.

Hij is Nederland ontgroeid, zoals de sneeuw hem wezensvreemd is geworden: ‘Toen die naar beneden viel, ben ik wel tien keer naar de deur gelopen om er verwonderd naar te kijken. Maar de volgende dag mocht het van mij afgelopen zijn. Ik heb het hier veel te koud gehad.’


Theo Raaijmakers tussen enkele van de Boliviaanse straatkinderen voor wie hij zich al decennialang heeft ingezet.

 Theo Raaijmakers tussen enkele van de Boliviaanse straatkinderen voor wie hij zich al decennialang heeft ingezet.